Janke Lameris Janke Lameris Interview Janke Lameris Streektaal brengt gevoelens dichterbij

In mijn liedteksten probeer ik onder meer te verwoorden hoe ik in het leven sta. Mijn liedteksten zijn eigenlijk spiegeltjes van mijn gedachtenwereld. De media laten ons een werkelijkheid zien die vaak verwarrend is en die in het algemeen weinig houvast biedt. Soms krijg ik de indruk dat de mensheid steeds weer opnieuw dezelfde fouten maakt. 'Vrede' is een begrip dat nog steeds niet blijvend omgezet kan worden in realiteit.

Het is begrijpelijk dat heel veel mensen er tegenwoordig moeite mee hebben om een eigen mening te vormen. Laat staan dat wij er nog toe kunnen komen om stelling te nemen voor of tegen allerlei maatschappelijke ontwikkelingen. Want begrippen als 'goed en kwaad' zijn vaak omkeerbaar. En datgene wat vandaag als waarheid wordt verkondigd kan morgen al afgedaan worden als een leugen. Ook via de social media worden meningen gevormd die soms verrassend en hoopgevend zijn. Maar er komt ook heel veel negativiteit voorbij. Vaak vraag ik mijzelf dan af; 'waar sta ik zelf?'

Soms kom ik tot een bepaald inzicht en dan probeer ik mijn gedachten samen te vatten in een liedtekst. En daar ontstaat dan ook meestal een melodie bij. Die werk ik uit op de piano en ook wel op de gitaar. Tijdens dat proces verander ik de tekst meestal nog wel een beetje. Voor mijn gevoel moet alles helemaal kloppen. Het is niet altijd gemakkelijk om de meest essentiele kern te vinden van datgene wat je eigenlijk wilt zeggen. Op die manier heb ik geleidelijk aan een herkenbaar eigen reportoire opgebouwd.


Van nature ben ik een blijmoedig mens. Ik heb altijd een bepaalde levenskracht in mijzelf gevoeld die er voor gezorgd heeft dat ik nooit negatief ben gaan denken. Volgens mij kan ik dat gewoon niet. Ik zie altijd meteen de positieve aspecten van mensen. En als ik in een situatie ben waarin ik misschien het slachtoffer zou kunnen worden van andermans frustraties dan doe ik liever een stap terug dan dat ik mij verdedig. En in de aanval gaan is er al helemaal niet bij.


Door die levenshouding ben ik wel eens te lang in situaties blijven hangen die niet goed voor mij en voor mijn omgeving waren. Tegenwoordig ben ik beter in staat om mijn eigen inzichten niet te laten overheersen door die van anderen. Ik begin een beetje assertiever te worden. Maar ook mijn nieuwe liedteksten zijn beschouwend en positief. Negatieve teksten kan en wil ik niet schrijven of zingen.

Als kind al droeg ik een diep religieus besef in mij mee. Dat klinkt misschien een beetje zwaar als ik dat nu zo zeg. Maar het is waar. Ik ben opgegroeid in een niet-religieus gezin. Mijn ouders waren er van overtuigd dat religies vroeg of laat tot conflicten leiden omdat elke geloofsgroep er vanuit gaat dat de eigen waarheden altijd meer waarheid bevatten dan die van de anderen.

Ook voelde ik als kind al een diepe verbondenheid met alles wat leeft. Van religies had ik geen verstand. Maar ik wist heel zeker dat er 'meer' is tussen hemel en aarde dan dat wij meestal ervaren of zien. Mijn ouders wilden daar niets van weten. Als ik er wel eens over begon dan kreeg ik het gevoel dat ze mij eigenlijk maar een raar meisje vonden. Dus dat leverde mij al snel een coconnetje op waarin ik kon schuilen als ik mij niet begrepen voelde. En daarin voelde ik mij dan heel blij en gelukkig.


Ik leerde dat je in sommige gevallen, vooral op zielsniveau, geen werkelijk contact met anderen kunt leggen. Ook al houd je van elkaar en wil je elkaar geen pijn doen. De liefde die Jezus uitstraalt naar de aarde bijvoorbeeld. Voor mij was en is dat een grote kracht waar ik nog elke dag erg blij mee ben. Maar de hele omgeving waarin ik opgegroeid ben wilde daar niets van weten. Nu mijn ouders er niet meer zijn denk ik wel eens dat zij nu misschien weten dat het leven niet voorbij is als je overleden bent. En dan moet ik er wel eens een beetje om glimlachen. Want stel je voor dat ze ook daar dan gewoon zeggen dat ze het niet geloven. Ze zijn er toe in staat!


Toen ik jaren geleden liedjes begon te schrijven wist ik eerst helemaal niet dat mijn teksten meestal heel persoonlijk zijn. Ik schreef (en schrijf nog steeds) in het Drents. Of beter gezegd; in de Asser variant van de midden-drentse streektaal. Maar als je jouw gevoelens en gedachten in de taal van je jeugd onder woorden probeert te brengen dan komt alles wat je voelt en denkt opeens heel erg dicht bij. Veel dichterbij dan wanneer ik dat in het nederlands of in het engels zou doen.

Ik denk dat dat een kracht is van de streektaal. De taal van je kindertijd en ook die van je ouders en van je grootouders. Daarmee kun je, tijdens optredens, emoties losmaken waarop mensen niet altijd zitten te wachten. Maar als je het juiste publiek hebt dan kun je over en weer vaak een brug slaan. Dan springt er een vonkje over.

De reacties die ik dan krijg zijn hartverwarmend. Mensen vertellen mij vaak dat ze voelen dat ik volledig achter mijn teksten sta. En daardoor durven ze ook over hun eigen gevoelens en ervaringen te praten.


In mijn avond- of middagvullend liedjesprogramma staan in principe mijn eigen teksten en melodieën centraal. Maar omdat ik niemand wil opzadelen met een overdosis aan serieuze en gevoelige teksten gebruik ik bewust ook de kracht van 'het gezellig meezingen' van bekende nederlands- en engelstalige liedjes.


Mijn programma is, inhoudelijk gezien, een mix van gevoel en verstand. Met op het ene moment een liedje over verstilling en inkeer maar met daarnaast ook voldoende ruimte voor ontspanning en gezelligheid.


Zingen is voor mij bijna net zo belangrijk als ademhalen. Het is mijn manier om uiting te geven aan mijn gevoelens van verbondenheid met de universele liefdeskracht die ons belooft dat de mensheid ooit een vredelievende eenheid zal gaan vormen. Ja. Er is inderdaad nog een lange weg te gaan. Maar toch weet ik het zeker. Ooit zal het vrede weden!



Interview: Ab Drijver - Assen 2012